Vermoeidheid
Wat is de functie van vermoeidheid?
Wanneer het lichaam te veel energie heeft verbruikt door
inspanning (lichamelijk of fysiek), geeft het signalen dat het rust nodig
heeft. Deze vermoeidheid zorgt er voor dat we op tijd onze rust pakken en gaan
slapen. Tijdens de slaap herstelt ons lichaam. Wanneer er vaak en snel na
geringe inspanning zware vermoeidheid optreedt, waarbij eveneens een lange
herstelperiode nodig is, spreken we van chronische vermoeidheid.
Wat gebeurt er als er sprake is van chronische vermoeidheid?
Vermoeidheidsklachten na kanker komen regelmatig voor. Men
spreekt van kankergerelateerde chronische vermoeidheid als deze
vermoeidheidsklachten langer dan zes maanden bestaan, de vermoeidheid de
belangrijkste klacht is en er geen andere verklaring bestaat voor de
vermoeidheid. Normaal is vermoeidheid een signaal dat er (meer) slaap nodig is.
Maar vermoeidheid na kanker is minder eenvoudig op te lossen en zorgt vaak voor
de nodige spanningen. Chronische vermoeidheid kan grote gevolgen hebben voor
het dagelijks leven van de persoon die het treft. Het kan leiden tot
lichamelijke problemen, geeft vaak spanningen binnen de familie- of
vriendenkring en resulteert soms in onbegrip op school of op het werk.
Wat kan een oorzaak zijn van chronische vermoeidheid?
Vermoeidheid tijdens behandeling komt bij de meeste
kankerpatienten voor. Het is zeer waarschijnlijk dat de vermoeidheid ontstaat
door de behandeling met chemotherapie of bestraling. Maar bij een deel van de
mensen die in het verleden voor kinderkanker behandeld werd, blijft de vermoeidheid
bestaan. Na de behandeling zijn het waarschijnlijk andere factoren die ervoor
zorgen dat de klachten blijven bestaan. Denk hierbij aan de verwerking van het
feit dat men kanker heeft gehad, angst voor het terugkeren van de ziekte en/of
het handhaven van het lage activiteitenpatroon. Om te voorkomen dat de klachten
ontstaan/ verergeren, is het verstandig om actief te blijven. Voldoende
lichaamsbegeweging (het liefst in de buitenlucht) houdt de conditie in peil.
Daarnaast is het belangrijk om voldoende rust te nemen en onderscheid te maken
tussen belangrijke en minder belangrijke zaken. Waar wil jij je tijd aan
besteden? Wanneer je niet goed in slaap kunt komen, realiseer je dan dat het
liggen ook al rust geeft en probeer je niet druk te maken.
Hoe wordt chronische vermoeidheid onderzocht?
Om een indruk te krijgen van de mate van vermoeidheid zal op
de polikliniek LATER een speciale vermoeidheidsvragenlijst worden gebruikt.
Wat is eraan te doen, wanneer blijkt dat er chronische
vermoeidheid is?
Wanneer na het onderzoek op de polikliniek LATER blijkt dat
je last hebt van ernstige vermoeidheid, krijg je een doorverwijzing naar een
psycholoog. Gedragstherapie is zinvol gebleken bij kankergerelateerde
vermoeidheid. Het uiten van emoties, vooral ook naar familie, vrienden,
klasgenoten of collega's is belangrijk. Leg hen uit dat de vermoeidheid van het
ene op het andere moment plannen of wensen kan dwarsbomen.